Nieuwbouw • Herbestemming • Restauratie
3200 m2
Bolsward
2023
Meer weten?
Siebe van Seijen
Voor de echte Bolswarder is het voormalig stadshuis een plek vol herinneringen en historie. Een markant historisch gebouw in het hart van de stad met een grote publieke functie. Met de gemeentelijke herindeling, waarbij Bolsward onderdeel werd van de gemeente Súdwest-Fryslân, veranderde de oorspronkelijke invulling van het gebouw. Om het belang van deze publieke functie te behouden en te versterken, ontstond het idee om diverse culturele en historische functies samen te brengen onder één dak. Zo ontstond het Cultuur Historisch centrum ‘De Tiid’.
‘De Tiid’ verenigt Bibliotheek Bolsward, het Gemeentearchief Súdwest-Fryslân, Museum De Tiid, Restaurant Blend, een gemeenteloket, een stadstuin en het iconische Stadhuis Bolsward tot een bruisende ontmoetingsplek.
Een zorgvuldig ontworpen centrale agora verbindt al deze losse bouwdelen tot een geheel. Hierdoor ontstaat een ruime, uitnodigende ontmoetingsruimte als kloppend hart van het complex.
‘Vanaf een centrale agora zijn de verschillende functies en gebouwdelen bereikbaar. Het oude stadhuis is hierdoor getransformeerd naar het nieuwe culturele hart van de stad.’
De verhoudingen, proporties en verticaliteit van de nieuwe gevel zijn gedestilleerd uit de historische topgevel van het stadhuis. De detaillering is een eigentijdse vertaling in baksteen met banden en kruiskozijnen.
Terug in de Tiid
1961 — heden
Het oorspronkelijke stadhuis, gebouwd tussen 1614 en 1617, is een prachtig voorbeeld van de Hollandse renaissancestijl en ontworpen door Jacob Gysbert, vader van de beroemde Friese dichter Gysbert Japicx. Kenmerkend voor het gebouw is de rijkelijk versierde voorgevel, met symbolische beelden en een rococo-bordes uit 1768.
Het is het resultaat van een bouwcollectief. Timmerman Jacobs was onderdeel van het bouwcollectief en kerfde op 30 december 1614 in de balk: ‘Abraham Jacobs, stadt timmerman ende meister van dit werck.Anno 1614 12/30’.
In de achtkantige toren bevindt zich een uit 1619 daterende luidklok, een klok uit 1680 en een beiaard uit 1955. In het souterrain bevond zich ook een waag. De gevangenpoort leidde naar de gevangenis boven in het gebouw. Tussen 1892 en 1895 en tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het stadhuis uitgebreid en gerestaureerd.
Zeven kilometer aan archieven is samengevoegd in een efficiente, bovengronds gerealiseerde betonnen ruimte, wat bijdraagt aan de toegankelijkheid voor het publiek.
Restauratie van een icoon
Tijdens de recente restauratie van het stadhuis van Bolsward werd ernstige schade aan de houten draagconstructie van de toren ontdekt, veroorzaakt door de bonte knaagkever. Deze insecten tastten de eikenhouten balken zodanig aan dat de stabiliteit van de toren in gevaar kwam.
Om verdere schade te voorkomen en de toren veilig te stellen, werd in september 2019 besloten de toren te demonteren voor grondige restauratie.
Het verwijderen en terugplaatsen van de toren was een grote ingreep die gepaard ging met veel aandacht vanuit het hele land.
‘De Tiid is de plek waar verleden en heden verbonden worden, met een doorkijkje naar de toekomst.’
