Herbestemming • Restauratie
>3000 m2
Grote kerkstraat Leeuwarden
2013
Meer weten?
Siebe van Seijen
Het Sint Anthony Gasthuis vervult al zo’n zeshonderd jaar een essentiële rol in huisvesting voor ouderen in de Leeuwarder samenleving. Het bekendste gebouw is het gasthuis zelf, gelegen tussen Perkswaltje en Groeneweg, dat de afgelopen jaren werd gemoderniseerd en uitgebreid.
De stichting verwierf door de eeuwen heen alle panden in het blok tussen de Grote Kerkstraat, Wijde Gasthuissteeg, Perkswaltje en Pijlsteeg. Sommige al lang geleden, andere pas nadat in 2010 was besloten dat deze hele hoek een upgrade verdiende.
Grote Kerkstraat
De Grote Kerkstraat is vanaf de Middeleeuwen een belangrijke straat in de stad. Aan de gevelwanden is dit nog goed afleesbaar. Zoals nog te zien is aan de gevels was de omgeving van de Grote Kerkstraat in de 19e en vroege 20e eeuw een gebied met veel winkels. Hoewel de staat van onderhoud van de monumenten matig tot slecht was is de rijke historie nog goed af te lezen aan zowel de gevels als het interieur van de panden.
Naast de zorgvuldige restauratie van de negen monumentale panden was ook een visie op project-aanpak, structuur en procedure onderdeel van de vraagstelling. Binnen anderhalf jaar diende het project van schetsplan tot oplevering te worden gebracht.
Daarnaast zijn acht levensloopbestendige woningen gerealiseerd die aangesloten zijn op de zorgfunctie. Deze uitbreiding vormt samen met het park en het hoofdgebouw aan de noordzijde een ruimtelijk geheel.
Van het binnengebied is een park gemaakt dat onderdeel uitmaakt van de tuinen van het Sint Anthoon. Een unieke ontmoetingsplek voor bewoners.
Perkswaltje en Pijlsteeg
Met dezelfde visie op historie zijn ook de voormalige tuinmanswoning, een voormalig zieken- en weeshuis en de zogenoemde ‘Perksflat’ aan het Perkswaltje en de Pijlsteeg aangepakt.
Eeuwenlang was het gebied een achterbuurt maar nu is het een prominent stukje binnenstad in Leeuwarden.
Door de vele verbouwingen gedurende de afgelopen decennia werd het blok omschreven als “best wel een kluwen”. Door middel van een 3D-scan is het complex in kaart gebracht en was de complexe puzzel voor gelijkvloerse appartementen te leggen. In twee van de woningen bleken hoogteverschillen in het vloerniveau niet te voorkomen. De overige zeven appartementen zijn rollator- en rolstoelvriendelijk.
De nieuwe Naauwe Gasthuissteeg dient als ruggengraat van het complex en biedt toegang tot de aangesloten appartementen en andere algemene functies. Het glas boven de steeg en de entree dient als luifel en markeert de verdiept liggende glazen entreepartij.
Het trappenhuis en de lift zijn zo transparant mogelijk uitgevoerd waardoor deze secundair zijn aan de bestaande gebouwen. De oorspronkelijke achtergevels zijn duidelijk zichtbaar in het interieur en de historische laag geeft hierdoor de sfeer aan de woning met het comfort van nu.
“Ik vind het knap dat een architect in zo’n gribus van panden gelijkvloerse woningen weet te creëren.”
De buitengevels van alle panden kregen – op basis van bouw- en kleurhistorisch onderzoek – hun originele kleur en uitstraling terug.
Samen vormen de Grote Kerkstraat en de Pijlsteeg bijzondere woningen die tot de monumentale highlights van de binnenstad behoren.
